Skwer przy Katowickiej na razie nie upamiętni rodziny żydowskiej

Przypomnijmy, że początkiem lutego Sławomir Pastuszka wystąpił do burmistrza Dariusza Skrobola z propozycją nadania imienia rodziny Muhrów skwerowi przy ulicy Katowickiej w Pszczynie, który stanowi część cmentarza żydowskiego jako niegrzebalny obszar gospodarczy i aleja dojazdowa. Badacz losów śląskich żydów chciał uhonorować w ten sposób znaną rodzinę pochodzenia żydowskiego, a w szczególności Abrahama Muhra, zwanego "górnośląskim królem żydowskim".

Okazało się jednak, że nie jest to możliwe, bo nieruchomość jest własnością Skarbu Państwa, a nie gminy Pszczyna. Miasto jednak stara się o jej przejęcie - pismem z 20 kwietnia 2020 roku burmistrz wystąpił do Wojewody Śląskiego o rozważenie możliwości wszczęcia postępowania komunalizacyjnego. Sprawa jest w toku.

W uzasadnieniu odrzucenia wniosku, podano też, że do wyłącznej właściwości rady gminy należy podejmowanie uchwał w sprawach herbu gminy, nazw ulic i placów będących drogami publicznymi lub nazw dróg wewnętrznych, a także wznoszenia pomników. "Należy zaznaczyć, iż działka nie jest nieruchomością gminną oraz nie jest ulicą lub placem stanowiącym drogę publiczną. W związku z powyższym podjęcie takiej uchwały mogłoby stanowić przekroczenie ustawowego upoważnienia rady gminy. (...) W świetle powyższych ustaleń oraz na podstawie opinii prawnej miejskiego radcy prawnego Komisja Skarg i Wniosków Rady Miejskiej w Pszczynie negatywnie zaopiniowała wniosek mieszkańca, z uwagi na brak podstawy prawnej przyjęcia stosownej uchwały o nadanie nazwy skwerowi we wskazanej lokalizacji" - czytamy w uzasadnieniu.

"Niemniej zdaniem Komisji rodzina Muhrów zasługuje na uznanie w przestrzeni publicznej gminy Pszczyna, zwłaszcza przed grzebalną częścią cmentarza żydowskiego w Pszczynie, która stanowi idealne miejsce jej godnego uhonorowania. Dlatego należy podjąć stosowne działania, aby móc w przyszłości zrealizować postulat mieszkańca Pszczyny" - czytamy dalej.

Sławomir Pastuszka tak argumentował pomysł nazwania skweru: - Rodzina Muhrów zasłużyła się nie tylko dla Pszczyny i społeczności Żydów niemieckich, ale także dla świata kultury, nauki i sztuki. Abraham Muhr, urodzony w Berlinie, był protoplastą pszczyńskiej gałęzi żydowskiego rodu Muhrów. Miał liczne zasługi nie tylko dla naszego miasta. Był także postacią o znaczeniu ponadregionalnym, który miał duży wpływ na życie społeczności żydowskiej Śląska, a także w pewnym stopniu całych Prus. Z tego powodu był nazywany "górnośląskim królem żydowskim" - pisał Sławomir Pastuszka we wniosku.

- Wszechstronne wykształcenie, zarówno świeckie, jak i religijne, zainteresowanie nauką i sztuką oraz zaangażowanie w sprawy społeczne powodowały, że Muhr chętnie nawiązywał znajomości z uczonymi. Mieszkańcy Pszczyny darzyli go zaufaniem i szacunkiem bez względu na wyznanie, co spowodowało że w 1812 roku został wybrany na członka Rady Miejskiej, będąc w tym czasie jednym z dwóch radnych wyznania mojżeszowego, Troska o sprawy miejskie i mieszkańców doprowadziły go po latach na stanowisko przewodniczącego Rady Miejskiej, a krótko przed śmiercią niemal jednomyślnie został wybrany jako rajca miejskiego magistratu.

Z małżeństwa z Heleną Plessner, wnuczką owianego sławą Saalomona Izaaka Abraham Muhr miał 9-cioro dzieci z których Fedor i Julius Muhrowie zasługują na wspomnienie. Fedor kontynuował dzieło ojca na rzecz współwyznawców, ale też aktywnie działał na rzecz lokalnej społeczności. Przez niemal 45 lat był przewodniczącym Gminy Synagogalnej w Pszczynie oraz wieloletnim radnym miejskim i przez kilka lat zajmował funkcję przewodniczącego Rady Miejskiej.

Brat Fedora - Julius był natomiast wybitnym niemieckim malarzem doby romantyzmu - specjalizował się w malarstwie historycznym, rodzajowym, a także portretowym.