Endoproteza stawu kolanowego - kiedy jest konieczna i jakie są wskazania?

Najczęstsze przyczyny kwalifikacji do zabiegu

Głównym wskazaniem do implantacji endoprotezy kolana jest zaawansowana choroba zwyrodnieniowa stawu, która powoduje przewlekły ból, ograniczenie ruchomości oraz pogorszenie funkcji kończyny. Pacjenci zgłaszający się do ortopedy najczęściej odczuwają trudności w poruszaniu się, bolesność podczas wchodzenia po schodach czy sztywność poranną, która nie ustępuje mimo leczenia zachowawczego. Do przyczyn zaliczają się także reumatoidalne zapalenie stawów, martwica jałowa kości udowej, urazy stawu z trwałym uszkodzeniem struktur wewnętrznych oraz deformacje osi kończyny dolnej.

Zabieg wszczepienia endoprotezy jest rozważany wtedy, gdy metody nieoperacyjne - takie jak farmakoterapia, rehabilitacja, iniekcje dostawowe - przestają przynosić zadowalające rezultaty. Należy jednak pamiętać, że decyzja o zabiegu nie opiera się wyłącznie na obrazie radiologicznym, lecz także na subiektywnych odczuciach pacjenta i jego oczekiwaniach wobec leczenia.

Kiedy operacja jest konieczna?

W przypadku stawu kolanowego wskazania do zabiegu mają charakter zarówno kliniczny, jak i funkcjonalny. Gdy ból staje się na tyle silny, że uniemożliwia sen, a pacjent nie jest w stanie poradzić sobie z codziennymi czynnościami bez pomocy osób trzecich - jest to wyraźny sygnał, że warto rozważyć leczenie operacyjne. Równie ważnym aspektem jest pogłębiające się zniekształcenie stawu oraz jego niestabilność, co może prowadzić do dalszego uszkadzania sąsiednich struktur i postępującego inwalidztwa.

Decyzja o wszczepieniu endoprotezy powinna wynikać z dokładnej analizy zarówno klinicznej, jak i funkcjonalnej pacjenta - czytamy na stronie olszewskipawel.pl. Znaczenie ma nie tylko zakres zmian chorobowych widocznych w badaniach obrazowych, ale także rzeczywisty wpływ dolegliwości na codzienne życie, poziom aktywności fizycznej oraz oczekiwania względem rehabilitacji pooperacyjnej.

Przebieg kwalifikacji i przygotowanie do zabiegu

Kwalifikacja do zabiegu endoprotezoplastyki rozpoczyna się od szczegółowego wywiadu lekarskiego i oceny aktualnego stanu zdrowia pacjenta. Oprócz standardowego badania ortopedycznego lekarz może zlecić wykonanie zdjęć RTG, rezonansu magnetycznego czy tomografii komputerowej. Dodatkowo brane są pod uwagę choroby współistniejące, jak cukrzyca, nadciśnienie tętnicze czy choroby układu krążenia, które mogą mieć wpływ na ryzyko operacyjne.

Pacjent zakwalifikowany do zabiegu powinien zostać również odpowiednio przygotowany fizycznie i psychicznie. Zwiększenie siły mięśniowej kończyny operowanej oraz edukacja dotycząca przebiegu leczenia znacząco wpływają na późniejszy proces rehabilitacji. W niektórych przypadkach wskazana jest wcześniejsza redukcja masy ciała lub optymalizacja leczenia chorób przewlekłych.

Endoprotezoplastyka - co dalej po operacji?

Wbrew obiegowym opiniom, sam zabieg nie kończy leczenia - stanowi raczej początek nowego etapu, w którym kluczowe znaczenie ma systematyczna i dobrze zaplanowana rehabilitacja. Jej celem jest przywrócenie pełnej funkcji stawu, poprawa zakresu ruchu oraz odbudowa siły mięśniowej. Ćwiczenia rozpoczynają się zazwyczaj już w pierwszej dobie po operacji i prowadzone są zgodnie z indywidualnie dobranym planem terapeutycznym.

Czas powrotu do sprawności różni się w zależności od wieku pacjenta, poziomu sprawności przedoperacyjnej oraz zaangażowania w proces rehabilitacyjny. W większości przypadków już po 6-12 tygodniach pacjenci są w stanie samodzielnie funkcjonować, choć pełne efekty zabiegu można ocenić dopiero po kilku miesiącach od operacji. Zaletą endoprotezy nowej generacji jest jej trwałość - przy prawidłowej eksploatacji może służyć nawet 15-20 lat.